در سال ۱۹۸۷ اتحادیه اروپا برنامه‌ای را تدوین کرد که در آن می‌بایستی دانشگاه‌های اروپایی با اعطای بورسهای تحصیلی نیروی انسانی جوان از کشورهای غیر اروپایی جذب کنند این برنامه که برنامه اراسموس نام داشت در فناوری‌های پیشرفته شروع به جذب نیروی انسانی کرد وموفقیت آن به حدی بود که برنامه‌ای مشابه به نام SOCRATES programme نیز در سال ۱۹۹۴ دایر شد که تا سال ۱۹۹۹ ادامه یافت.
برنامه بورسیه اراسموس
این برنامه با تغییراتی از سال ۲۰۰۰ تحت نام Socrates II programme از سر گرفته شد و تا سال ۲۰۰۶ به جذب دانشجویان دیگر کشورها پرداخت و از سال ۲۰۰۶ جای خود را به Lifelong Learning Programme داده‌است که قرار است تا سال۲۰۱۳ ادامه داشته باشد. در مجموع برنامه ERASMUS توانست ۲۱۹۹ دانشجو برنامه Socrates یک ودو ۱٫۴ میلیون دانشجو را رهسپار اروپا کرد که این در نوع خود موفقیت بزرگ برای این قاره محسوب می‌شد.
برنامه‌های کنونی بورسیه اراسموس
هم اکنون بورسهای تحصیلی این برنامه‌ها از معتبرترین بورسهای تحصیلی در جهان محسوب شده و به دلیل توجه خاص کشورهای اروپایی به این برنامه‌ها، فارغ التحصیلان این برنامه‌ها از فرصت‌های شغلی خوبی در اروپا و حتی کشورهای آمریکا و کانادا برخوردارند. فناوری نانو به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی اتحادیه اروپا محسوب می‌شود به همین جهت تأمین نیروی انسانی در این حوزه یکی از برنامه‌های اصلی این اتحادیه‌است.
مطابق گزارش کمیسیون اروپا این قاره تا سال ۲۰۱۵ با کمبود نیروی انسانی متخصص در حوزه فناوری نانو روبرو است به شکلی که اگر اقدامی برای رفع این معضل صورت نگیرد، کمبود نیروی انسانی به یکی از گلوگاه‌های اصلی در این فناوری در سال ۲۰۱۵ تبدیل خواهد شد. از این رو برنامه‌ای به عنوان Erasmus Mundus در سال ۲۰۰۴ راه اندازی شد که تا سال ۲۰۰۸ ادامه دارد. بودجه این برنامه ۲۳۰ میلیون یورو بوده که توسط کمیسیون اروپا تأمین می‌شود.
میزبان این برنامه کشورهای آلمان، بلژیک ، هلند و سوئد هستند و دانشجویان ملزم به گذراندن دوره‌های تحصیلی خود در دو کشور از این چهار کشور هستند. به این شکل که دوره تحصیلی (که در این برنامه ۲ سال است) به دو بخش یک ساله تقسیم شده و دانشجویان ملزم به گذراندن سال اول در یک کشور(در یک گرایش خاص) وسال دوم در کشور دیگر (در گرایشی دیگر) هستند. دانشجویان در انتخاب گرایش وکشور مقصد مختار بوده و بر حسب علاقه این انتخاب صورت می‌گیرد، به این ترتیب، فرصتی برای آشنایی آن‌ها با سبک‌های زندگی، فرهنگ‌ها و زبان‌های اروپایی ارائه شود. vبه هر دانشجو کمک بلاعوض ۲۱هزار تا ۴۲هزار یورو براساس مدت آموزش اختصاص می‌یابد. در سال ۲۰۰۶ دو ایرانی موفق به اخذ این بورسهای تحصیلی شدند.
بورسیه اراسموس ماندوس چیست و چرا بهترین بورسیه برای کارشناسی ارشد است؟
کسانی که به تحصیل در خارج از کشور علاقه‌مند هستند، می‌دانند که بورسیه تحصیلی برای متقاضیان کارشناسی ارشد به راحتی قابل دستیابی نیست. اما هر ساله کنسرسیوم اراسموس ماندوس، به عنوان یک بورسیه اروپایی، بورسیه‌های تحصیلی متنوعی تحت عنوان بورسیه اراسموس ماندوس به متقاضیان تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا اعطا می‌کند. بورسیه اراسموس ماندوس در هر سال منابع مالی برای اعطای بورسیه تحصیلی به ۲۵۰ رشته دکترا و ۱۰۰ رشته کارشناسی ارشد را فراهم می‌آورد. همچنین اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها هم می‌توانند برای دریافت بورسیه اراسموس ماندوس اقدام کنند. این بورسیه تحصیلی عمدتا برای تحصیلات تکمیلی در نظر گرفته می‌شود و به ندرت علاقه‌مندان اخذ مدرک کارشناسی از مزایای بورسیه اراسموس ماندوس بهره‌مند می‌شوند.
هدف بورسیه اراسموس ماندوس چیست؟
هدف این بورسیه جذب دانشجویان و اعضای هیات علمی برتر جهان و ترغیب آن‌ها برای تحصیل و پژوهش کوتاه یا بلندمدت در اتحادیه اروپا است تا از این طریق جایگاه تحصیلات عالی قاره اروپا را در جهان ارتقا دهد. اراسموس ماندوس همچنین به دنبال ترغیب موسسات اروپایی است تا با دیگر دانشگاه‌های اروپایی و غیر اروپایی و همچنین سازمان‌های آموزشی در حال توسعه همکاری کنند. در هر صورت از اهداف اصلی این برنامه، ترغیب دانشجویان به تحصیل در مکان‌های مختلف قاره اروپا است.
بورسیه اراسموس ماندوس برای دانشجویان دکترا
ابتدا دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی پژوهشی برای اخذ منابع مالی اراسموس ماندوس در قالب بخشی از قرارداد همکاری میان دو یا چند موسسه آموزشی اقدام می‌کنند، که نتیجه این همکاری ارائه مدرک دکترای دوگانه، چندگانه یا مشترک است.
این موسسات که با یکدیگر همکاری می‌کنند باید به این برنامه ثابت کنند که توانایی فراهم آوردن شرایط آموزشی و پژوهشی را بدون منابع مالی برنامه اراسموس ماندوس ندارند. زمانی که این کنسرسیوم میان این برنامه و موسسات آموزشی پژوهشی شکل بگیرد، کنسرسیوم به طور مستقیم فرصت‌های تحصیلی دکترای خود را در قالب بورسیه اراموس ماندوس تبلیغ می‌کند. دانشجویان باید برای این کنسرسیوم و بورسیه آن‌ها اپلای کنند. دانشجویانی که بدون بورسیه تحصیل می‌کنند هم مجاز به اپلای خواهند بود.
برنامه اراسموس ماندوس به طور کلی دو شاخه تحت عناوین برنامه اقدام ۱ و برنامه اقدام ۲ دارد:
برنامه اقدام ۱ شامل دکتراهای مشترک اراسموس ماندوس (EMJD) است که تمرکز خود را بر یک موضوع تحقیقاتی که بعضا میان رشته‌ای هم می‌شود، قرار می‌دهد.
مدرک اعطایی این برنامه دکترا و شامل ویژگی‌های زیر است:
- کنسرسیوم‌های دانشگاهی حداقل باید سه کشور اروپایی را در بر بگیرد.
- شرکای غیر اروپایی را هم می‌تواند در بر بگیرد.
- بورسیه تحصیلی به دانشجویان اروپایی و غیر اروپایی که قصد اخذ مدرک دکترا دارند تعلق می‌گیرد.
برنامه اقدام ۲ سطح وسیع‌تری از همکاری‌های دانشگاهی را شامل می‌شود (برای مثال، تنها مدرک دکترا را در بر نمی‌گیرد).
این برنامه میان اروپا و کشورهای غیر اروپایی از مناطق مشخصی از جهان شکل می‌گیرد. بورسیه‌های تحصیلی هم به دانشجویان متقاضی اخذ مدرک و هم به علاقه‌مندان پژوهش (بدون اخذ مدرک دانشگاهی) اعطا می‌شود.
مزایای بورسیه اراسموس ماندوس
برنامه اقدام ۱ به دانشجویان دکترا این امکان را می‌دهد تا تحصیلات خود را در محیطی کاملا پژوهشی انجام دهند و همچنین از امکانات پژوهشی آموزشی حداقل دو کشور اروپایی و بعضا غیر اروپایی بهره ببرند.
برنامه اقدام ۲ هم این فرصت را در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد تا بخشی از کنسرسیوم شکل گرفته میان موسسات کشورهای اروپایی و موسسات کشور خودشان شوند تا با استفاده از ظرفیت‌های پژوهشی هر دو منطقه رابطه مستحکم پژوهشی میان این کشورها شکل بگیرد.
ویژگی‌های بورسیه اراسموس ماندوس
الزامات و ویژگی‌های هر رشته ارائه‌دهنده بورسیه اراسموس ماندوس متفاوت است اما به طور کلی همه این رشته‌ها پیش‌نیازها و ویژگی‌های مشترک زیر را دارند:
- ضرورت جابجایی: دانشجو حداقل باید در دو کشور اروپایی تحصیل کند.
- دسته‌بندی دانشجویان به دو گروه کلی الف و ب؛ دسته الف، شهروندان غیر اروپایی را شامل می‌شود. دسته ب هم شهروندان اتحادیه اروپا و همچنین همه کسانی که در ۵ سال اخیر حداقل یک سال در این اتحادیه کار یا تحصیل کرده‌اند.
- برندگان بورسیه که از دسته الف هستند، ماهانه ۱۰۰۰ یورو به علاه ۴۰۰۰ یورو در آغاز سال و همچنین بیمه درمانی دریافت می‌کنند. تقریبا ۱۰ بورسیه هر سال برای تخصص‌های مختلف در نظر گرفته می‌شود.
- برندگان بورسیه که از دسته ب هستند هم ماهانه ۵۰۰ یورو به علاوه ۱۵۰۰ یورو در آغاز سال و همچنین بیمه درمانی دریافت می‌کنند. تقریبا ۷ بورسیه هر سال برای تخصص‌های مختلف در نظر گرفته می‌شود.
- اگر دانشجویی موفق به اخذ بورسیه نشود، می‌تواند با هزینه شخصی در این کنسرسیوم‌ها شرکت کند. هزینه تحصیل برای دانشجویان دسته الف ۸۰۰۰ یورو در سال و برای دانشجویان دسته ب ۴۰۰۰ یورو است.
- هر دانشگاه هماهنگ‌کننده اختصاصی خود را دارد که در همه امور مدیریتی و حتی در صورت لزوم پیدا کردن خانه، دانشجویان را یاری خواهد کرد.
- در پایان هر دوره دانشجو مدرک کارشناسی ارشد یا دکترای مشترک دریافت خواهد کرد.
- تحصیل در اغلب این رشته‌ها به زبان انگلیسی است. دوره‌های آموزش زبان در کشور محل تحصیل رایگان خواهد بود.
- پذیرش دو مرحله‌ای خواهد بود. بعد از ارزیابی اولیه مدارک ارسالی، دانشجو باید در یک مصاحبه اسکایپی شرکت کند.
- مهلت نهایی برای اپلای بسته به رشته از دسامبر تا فوریه متغیر است. سال تحصیلی هم عموما بین آگوست تا سپتامبر شروع می‌شود.
- دانشجویانی که برای بورسیه اپلای نمی‌کنند می‌توانند مدارک خود را چند ماه دیرتر ارسال کنند.
- دوره تحصیلی توسط اراسموس ماندوس به مدت حداکثر ۵ سال حمایت مالی می‌شود.
مدارک مورد نیاز جهت اپلای برای اراسموس ماندوس
- ترجمه دانشنامه و ریزنمرات مقاطع کارشناسی (برای کارشناسی ارشد) و کارشناسی و کارشناسی ارشد (برای دکترا)
- کسب حداقل نمره تافل یا آیلتس
- انگیزه‌نامه
- دو توصیه‌نامه
- رزومه
- کسب حداقل نمره GRE یا GMAT (بسته به رشته)
مطالب تکمیلی
- بعد از پایان دوره دانشجو هیچ تعهدی نسبت به برنامه نخواهد داشت. اگرچه در صورت نیمه کاره رها کردن تحصیلات خود جریمه خواهد شد.
- بورسیه اراسموس ماندوس مطمئنا یکی از بهترین بورسیه‌های اروپایی برای علاقه‌مندان تحصیل در اروپا است.
- بورسیه دکترای اراسموس ماندوس (EMJD) معمولا ۳ یا ۴ سال به طول می‌انجامد و همه رشته‌های تحصیلی موجود را پوشش می‌دهد.
- برای مثال EUROSPIN یک دوره تحصیلی مقطع دکترا در رشته عصب شناسی است و EDLE هم دکترا در رشته حقوق و اقتصاد است.
- بنابراین برای پیدا کردن بورسیه دکترای اراسموس ماندوس مناسب برای حوزه تخصصی خود، وبسایت کمیسیون اروپا بهترین منبع است.
- همچنین متقاضیان بورسیه کارشناسی ارشد اراسموس ماندوس هم ازقسمت EMJMD Catalogue وبسایت اتحادیه اروپا، بورسیه‌های موجود را جستجو کنند.